600.000 langdurig zieken tegen 2035. Wim Van der Donckt: “Dringend andere aanpak nodig”

Kamerlid Wim Van der Donckt luidt de alarmbel over het grote aantal langdurig zieken in ons land. Volgens het Planbureau zullen die tegen 2035 met 600.000 zijn. De kost voor de sociale zekerheid is enorm. “Minister Vandenbroucke neemt wel maatregelen, maar ik twijfel sterk aan de efficiëntie daarvan. Er is nood aan een proactief globaal plan. We moeten meer focussen op wat wél nog kan, in plaats van wat niet meer kan.”

Het aantal langdurige zieken ligt in België zeer hoog. Dertig jaar geleden was 2,5 procent van de bevolking langdurig ziek. Nu is dat al meer dan het dubbele. Meer dan een half miljoen mensen zijn al meer dan een jaar arbeidsongeschikt, wat anderhalve keer meer is dan het aantal werklozen. Jaarlijks kost dat de sociale zekerheid meer dan tien miljard euro. Daarenboven blijft dat aantal aan een schrikbarend tempo stijgen, net op een moment dat het alle hens aan dek is voor de sociale zekerheid om de vergrijzingskosten te kunnen blijven financieren.

Waar blijven de structurele aanpassingen?

Wim Van der Donckt: “Minister Vandenbroucke neemt maatregelen, dat ontken ik niet. Maar zijn beleid blijft hangen bij formele trajecten via de ziekenfondsen, wat beperkte premies en kleine of ondoelmatige sancties. Zo werd er werk gemaakt van een premietje voor werkgevers om langdurig zieken jobkansen te geven. Maar waar blijven structurele aanpassingen van het rigide arbeidsrecht? Waar blijven aangepaste contracten die de drempels voor langdurig zieke werknemers en werkgevers wegnemen? Waarom zetten we niet in op het vergemakkelijken van snelle informele werkhervattingen, in plaats van vooral te focussen op formele trajecten naar werk via ziekenfondsen?”

Werkgever meer gestraft dan onwillige werknemer

Van der Donckt verwijst nog eens naar het N-VA-wetsvoorstel voor arbeidsintegratiejobs en ook het wetsvoorstel voor het geschiktheidsattest, die het klassieke ziektebriefje best vervangt. De responsabilisering van werknemers blijft beperkt tot een tijdelijk financieel verlies van 2,5% van hun uitkering. Dat is nauwelijks meer dan een indexering. En dat alleen wanneer ze manifest weigeren deel te nemen aan een re-integratietraject. “Ondertussen worden werkgevers wél gestraft op basis van het aantal langdurig zieken in hun bedrijf, waar ze natuurlijk niet per se schuld aan hebben. Waar blijft de logica? Dit is onevenwichtig”, aldus Van der Donckt.

Focussen op wat wel nog kan

“Het kan nochtans anders”, zegt Wim Van der Donckt: “Het is duidelijk dat het beleid van 'terug-naar-werk'-coördinatoren en het bestraffen van werkgevers niet werkt. De N-VA is ervan overtuigd dat er nood is aan een globaal plan met evenwichtige responsabilisering van alle betrokken actoren: werkgevers, werknemers, arbeidsartsen, adviserende artsen, preventiediensten én mutualiteiten. Het huidige beleid holt nog te veel achter de feiten aan, in plaats van proactief te zijn. We moeten af van de focus op “wat niet kan”, deze verleggen naar “wat wel nog kan” van “arbeidsongeschiktheid naar arbeidsvermogen”. Ons arbeidsmarktbeleid is veel te rigide voor de langdurig zieken en invaliden en potentiële werkgevers. Dát moet het aandachtspunt zijn van het beleid.”